„U vitrinama logorskog muzeja bile su izložene tašne i novčanici od ljudske kože. Made in Germany. Uštavljena ljudska koža, kada se dobro isuši, naliči na pergament. A neispisani, bijeli list hartije, pogotovo pergamenta, draži ljudsku maštu, jer svaki je čovjek umjetnik i željan da ostavi traga na zemlji. Valjda je baš ta činjenica navela Ubermenscha da na sasvim anonimnoj i idealno bijeloj ljudskoj puti zabileži svoje inicijale i da time u potpunosti osvjedoči svoje umjetničke naklonosti. Ars et artibus, umjetnost i zabava, kako je to proklamovao još stari Horacije, to je oduvijek bilo jedno od suštinskih obiležja svake iole valjanije umjetničke tvorevine. A ljubav je, kao i uvijek, samo stimulans.

Zato se ne treba čuditi što je Ubermensch, u vidu nekog umjetnički naklonjenog eses-oficira, izabrao baš damsku toalet-tašnicu za predmet svoga interesovanja. Pokloniti jednoj dami arijevske krvi toalet-tašnicu od ljudske kože – to znači dokazati dami bez mnogo cifranja da je ljudski život krajnje efemerna stvar i da ljudska koža nije ni tako skupa ni tako dragocjena kao što se to misli. A još ako je na takvoj tašnici otisnut pečat umjetnika (dakle čovjeka kome nije metafizika strana) u vidu crteža ili akvarela koji predstavlja jednu kičersku i infantilnu jedrilicu čija jedra nadima vjetar (simbol viših, metafizičkih sila) ili jedan šablonski krin (simbol nevinosti duše i tijela) time je efekat u potpunosti postignut. Ubermensch trijumfuje u ljubavi i u umjetnosti“… DANILO KIŠ (fragment romana „Psalam 44“)

.

DANILO KIŠ: „NAGRADE PRIMAJ S RAVNODUŠNOŠĆU, ALI NIŠTA NE ČINI DA IH ZASLUŽIŠ“

.

1935, 22. februara u Subotici rođen Danilo Kiš, od oca Eduarda Kiša (do njegove trinaeste godine Eduard Kohn), mađarskog Jevrejina i majke Milice (rođene Dragićević), Crnogorke – kao njihovo drugo dete (prvo je kći Danica rođena 1932).

1937. Porodica Kiš seli se iz Subotice u Novi Sad.

1939. U Novom Sadu, u Uspenskoj crkvi kršten po pravoslavnom obredu u vreme donošenja antijevrejskih zakona u Mađarskoj. “..

1941. Počinje rat. “… ja sam u Novom Sadu, školske 1940/41. godine počeo da pohađam srpsku osnovnu školu, a 27. marta četrdeset i prve mahao sam jugoslovenskom zastavicom i skandirao sa razredom “Bolje rat nego pakt” (tu zagonetnu rečenicu sa asonantnom rimom čije značenje, dakako, nisam shvatao), dok je u izlogu brijačnica bio istaknut portret mladog kralja Petra, u poluprofilu, kao na markama

1942. Januar: novosadski “hladni dani”; ubijene su stotine vojvođanskih Srba i Jevreja. Porodica Kiš je u Bemovoj 21.

1944. Eduard Kiš odveden je (zajedno sa većinom svojih rođaka) u Zalaegerseg, a odatle u Aušvic iz kojeg se neće vratiti. “

Danilo Kiš piše svoje prve pesme.

1947. Milica Kiš, sa svojom decom Danicom i Danilom, posredstvom Crvenog krsta repatrirana na Cetinje, kod svog brata, Rista Dragićevića, poznatog istoričara i komentatora Njegoša.

1951. Umrla Milica Kiš.

1954. Završava srednju školu na Cetinju.

1958. Diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu kao prvi student na katedri za Istoriju svetske književnosti sa teorijom književnosti.

1960. Završava poslediplomske studije odbranom rada “O nekim odlikama ruskog i francuskog simbolizma”.

1961. Na odsluženju vojnog roka (mart 1961-mart 1962) u Bileći i Delnicama.

1962. U izdanju beogradskog “Kosmosa” objavljena prva dva Kišova romana: Mansarda (satirična poema) i

1962-1964. Boravi u Strazburu kao lektor za srpskohrvatski jezik. Tu, u tom alzaškom gradu u koji su možda zalazili i njegovi daleki preci po ocu, piše roman Bašta, pepeo.

1965. Objavljen roman Bašta, pepeo

1969. Objavljena zbirka priča Rani jadi (za decu i osetljive). U izdanje u okviru izabranih dela Kiš je, 1983. godine, u tu zbirku uvrstio i priču “Eolska harfa”.

1972. Objavljen roman Peščanik, treća knjiga iz “porodičnog ciklusa”.

1973. Dobija NIN-ovu nagradu za roman Peščanik koju će nekoliko godina kasnije vratiti.

1973-1976. Radi kao lektor za srpskohrvatski jezik na Univerzitetu u Bordou. Piše Grobnicu za Borisa Davidoviča

1974. Objavljena knjiga intervjua Po-etika, knjiga druga.

1976. Objavljena zbirka priča Grobnica za Borisa Davidoviča

1977. Nagrada “Ivan Goran Kovačić” za knjigu Grobnica za Borisa Davidoviča.

1978. Objavljena polemička knjiga Čas anatomije; u toj knjizi Kiš je izložio književnoteorijske postavke na kojima počiva Grobnica za Borisa Davidoviča i u odbrani svojih stavova (ne samo književnih), superiorno (kako je tvrdila većina kritičara) odbacio napade na sebe i svoju knjigu.

1979. Nagrada Željezare Sisak za knjigu Čas anatomije.

1980. Nagrada Grand aigle d’or de la ville de Nice za celokupan književni rad. „Nagrade […] primaj s ravnodušnošću, ali ništa ne čini da ih zaslužiš.“

1981. Rastaje se sa Mirjanom Miočinović. Od tada do kraja života sa Pascale Delpech

1983. U okviru Djela Danila Kiša po prvi put objavljene knjige Noć i magla, Homo Poeticus i zbirka priča Enciklopedija mrtvih.

1984. Dobija Andrićevu nagradu za zbirku pripovedaka Enciklopedija mrtvih

1986. Dobija nagradu “Skender Kulenović” i francuski orden “Vitez umetnosti i književnosti”.

1987. Sedmojulska nagrada.

1988. Izabran za dopisnog člana SANU. Dobija Avnojevu nagradu i dve značajne međunarodne književne nagrade, u Italiji (Premio di Tevere) i u Nemačko

1989. U martu boravi u Izraelu gde sa ekipom Avala filma i rediteljem Aleksandrom Mandićem snima razgovor sa Evom Nahir i Ženi Lebl, dvema Jevrejkama koje su prošle kroz pakao naših otoka (Golog i drugih). Od 12. do 15. februara 1990. sarajevska televizija emitovala je tu dokumentarnu seriju pod naslovom Goli život.

Američki PEN dodeljuje mu Bruno Shulz Prize. Knjige su mu prevedene na tridesetak jezika

15. oktobra u Parizu umro je Danilo Kiš. Po svojoj želji sahranjen u Beogradu, po pravoslavnom obredu

.